Bölüm 6: ESTAR Fiili - Geçici Durumlar
Arjantin İspanyolcası Odaklı A0-A1 Seviyesi
📖 Bu Bölümde Öğrenecekleriniz
✅ ESTAR fiilinin tam çekimi (özellikle vos ile)
✅ Konum bildirme: "Estoy en casa"
✅ Duyguları ifade etme: "Estoy contento"
✅ Geçici durumları anlatma: "Está cerrado"
✅ Presente Continuo: ESTAR + Gerundio yapısı
✅ SER vs ESTAR temel farkları
✅ Arjantin'e özgü kullanımlar ve örnekler
📚 Giriş: Neden ESTAR?
İspanyolca'da "olmak" fiili için iki seçeneğimiz var: SER ve ESTAR. Önceki bölümde SER fiilini öğrendiniz - bu kalıcı özellikler içindi. Şimdi ESTAR fiilini öğreniyoruz - bu da geçici durumlar için!
🎯 Temel Fark
- SER = Kalıcı, değişmeyen şeyler ("Soy argentino")
- ESTAR = Geçici, değişebilen durumlar ("Estoy cansado")
Arjantin'de bu farkı bilmek çok önemli çünkü yanlış kullanım tamamen farklı anlamlar yaratabilir!
🔤 6.1. ESTAR Fiilinin Çekimi
ESTAR fiili düzensiz bir fiildir ve özel çekim kuralları vardır. Arjantin'de vos kullandığımız için bu çekimi öğrenmek kritik!
📋 Şimdiki Zaman Çekimi
Kişi | Zamir | ESTAR | Telaffuz | Türkçe |
---|---|---|---|---|
1. tekil | Yo | estoy | [es-TOY] | (ben) varım/bulunuyorum |
2. tekil | Vos | estás | [es-TAS] | (sen) varsın/bulunuyorsun |
3. tekil | Él/Ella/Usted | está | [es-TA] | (o) var/bulunuyor |
1. çoğul | Nosotros/as | estamos | [es-TA-mos] | (biz) varız/bulunuyoruz |
2. çoğul | Ustedes | están | [es-TAN] | (siz) varsınız/bulunuyorsunuz |
3. çoğul | Ellos/Ellas | están | [es-TAN] | (onlar) varlar/bulunuyorlar |
⚠️ Önemli Notlar
- Vos estás - Arjantin'de en çok kullanılan form
- Tüm formlarda vurgu son hecede (aksan işaretlerine dikkat!)
- "Vosotros" formu Arjantin'de kullanılmaz
- Ustedes hem formal hem informal için kullanılır
🗣️ Telaffuz İpuçları
- estoy: "es" kısa, "TOY" vurgulu
- estás: "TAS" hecesine vurgu, "s" sesi net
- está: Son hece vurgulu, "a" uzun
- estamos: "TA" hecesine vurgu
- están: "TAN" hecesine vurgu
🏠 6.2. Vos ile ESTAR Kullanımı
Arjantin İspanyolcası'nda vos ile ESTAR kullanımı günlük hayatın temelidir. İşte en sık kullanılan durumlar:
💭 Temel Yapı
Vos estás + [konum/durum/sıfat]
📍 Konum Örnekleri
Vos estás...
- en casa - evdesin
- en el trabajo - iştesin
- en la universidad - üniversitedesin
- en el centro - merkezdesin
- en la plaza - meydandasın
😊 Duygu Örnekleri
Vos estás...
- contento/a - mutlusun
- triste - üzgünsün
- cansado/a - yorgunsun
- nervioso/a - gerginsin
- emocionado/a - heyecanlısın
🌟 Arjantin Sokak Örnekleri
- "¿Dónde estás, che?" - Neredesin, dostum?
- "Estoy re contento!" - Çok mutluyum! (re = çok, Arjantin slangi)
- "¿Estás jodiendo?" - Dalga mı geçiyorsun? (joder = şaka yapmak, günlük)
- "Estoy hasta las manos" - Çok meşgulüm (deyim)
🎯 Yaygın Hatalar
❌ Yanlış: "Vos sos cansado" (kalıcı özellik gibi)
✅ Doğru: "Vos estás cansado" (şu anda yorgun)
❌ Yanlış: "Vos sos en casa"
✅ Doğru: "Vos estás en casa"
📍 6.3. Konum: "Estoy en casa"
ESTAR fiilinin en temel kullanımı konum bildirmektir. Nerede olduğumuzu söylerken her zaman ESTAR kullanırız.
🏢 Temel Yerler - Buenos Aires Odaklı
Ev ve Mahalle
- Estoy en casa - Evdeyim
- Estás en el barrio - Mahalledesin
- Está en el depto (departamento) - Dairede
- Estamos en la terraza - Terasta
- Están en el patio - Avluda
Buenos Aires Lokasyonları
- Estoy en Palermo - Palermo'dayım
- Estás en la Boca - La Boca'dasın
- Está en el microcentro - Şehir merkezinde
- Estamos en Puerto Madero - Puerto Madero'da
- Están en San Telmo - San Telmo'da
Kamu Alanları
- Estoy en la parada - Durakta
- Estás en el subte - Metroda
- Está en la estación - İstasyonda
- Estamos en la plaza - Meydanda
- Están en el parque - Parkta
🚌 Ulaşım İle Konum
- Estoy en el bondi - Otobüste (bondi = otobüs, Arjantin)
- Estás en el taxi - Taksidesin
- Está en el tren - Trende
- Estamos en el auto - Arabada
- Están en la moto - Motosiklette
🗣️ Konuşma Örnekleri
Diyalog 1: Telefon Konuşması
- A: "¿Dónde estás?"
- B: "Estoy en el laburo" (trabajo = iş)
- A: "¿A qué hora salís?"
- B: "Estoy saliendo ya"
Diyalog 2: Buluşma
- A: "¿Estás en la cafetería?"
- B: "Sí, estoy acá. ¿Vos dónde estás?"
- A: "Estoy llegando, en cinco minutos estoy"
🎯 Konum Edatları
- en - içinde/da (genel konum)
- sobre - üstünde
- bajo - altında
- delante de - önünde
- detrás de - arkasında
- al lado de - yanında
- cerca de - yakınında
- lejos de - uzağında
Örnekler:
- Estoy cerca de la estación - İstasyonun yakınındayım
- Está lejos de acá - Buradan uzakta
- Estamos delante del cine - Sinemanın önündeyiz
😊 6.4. Duygular: "Estoy contento"
ESTAR fiili duyguları ifade etmek için vazgeçilmezdir çünkü duygular geçici durumlardır.
💝 Temel Duygular
Pozitif Duygular
- Estoy contento/a - Mutluyum
- Estoy feliz - Mutluyum/sevinçliyim
- Estoy alegre - Neşeliyim
- Estoy emocionado/a - Heyecanlıyım
- Estoy entusiasmado/a - Coşkuluyum
Negatif Duygular
- Estoy triste - Üzgünüm
- Estoy enojado/a - Kızgınım
- Estoy molesto/a - Rahatsızım
- Estoy preocupado/a - Endişeliyim
- Estoy nervioso/a - Gerginim
Nötr Durumlar
- Estoy tranquilo/a - Sakınım
- Estoy relajado/a - Rahatım
- Estoy confundido/a - Kafam karışık
- Estoy sorprendido/a - Şaşkınım
🇦🇷 Arjantin Duygu İfadeleri
Arjantin Slangi ile Duygular
- Estoy re contento - Çok mutluyum (re = çok)
- Estoy chocho - Çok memnunum (chocho = memnun)
- Estoy de buen humor - Keyfim yerinde
- Estoy bajoneado - Morali bozuk (bajón = depresyon)
- Estoy pudrido - Bıktım/Canım sıkıldı
Arjantin Kültürü ve Duygular
- Estoy caliente - Öfkeliyim (dikkat: cinsel anlamı da var!)
- Estoy con ganas de - ... yapmak istiyorum
- Estoy hincha - Taraftarım (futbol)
- Estoy manija - Çok heyecanlıyım (genç slang)
😤 Duygu Yoğunluğu
Hafif Duygular
- Estoy un poco + sıfat
- Estoy medio + sıfat (biraz)
Örnekler:
- Estoy un poco cansado - Biraz yorgunum
- Estoy medio nervioso - Biraz gerginim
Güçlü Duygular
- Estoy muy + sıfat
- Estoy súper + sıfat
- Estoy re + sıfat (Arjantin)
Örnekler:
- Estoy muy feliz - Çok mutluyum
- Estoy súper nervioso - Aşırı gerginim
- Estoy re enojado - Çok kızgınım
🗣️ Duygu Diyalogları
Diyalog 1: Nasılsın?
- A: "¿Cómo estás, che?"
- B: "Estoy bárbaro, ¿y vos?"
- A: "Estoy medio cansado, pero bien"
Diyalog 2: Problem Paylaşma
- A: "¿Qué tal? Te veo preocupado"
- B: "Estoy nervioso por el examen"
- A: "Tranqui, vos estás preparado"
🎭 Duygu + Nedeni
Yapı: Estoy + duygu + por/porque + neden
Örnekler:
- Estoy contento por la noticia - Haber için mutluyum
- Estoy preocupado porque llegás tarde - Geç kaldığın için endişeliyim
- Estoy emocionado por el viaje - Seyahat için heyecanlıyım
🔄 6.5. Geçici Durumlar: "Está cerrado"
ESTAR fiilinin bir diğer önemli kullanımı da geçici durumları ifade etmektir.
🏪 İş Yerleri ve Durumları
Açık/Kapalı Durumları
- El negocio está abierto - Dükkan açık
- La farmacia está cerrada - Eczane kapalı
- El banco está funcionando - Banka çalışıyor
- La tienda está por abrir - Mağaza açılmak üzere
Buenos Aires Günlük Durumları
- El subte está funcionando - Metro çalışıyor
- La calle está cortada - Yol kapalı
- El semáforo está roto - Trafik ışığı bozuk
- La plaza está llena - Meydan dolu
🌡️ Fiziksel Durumlar
Sıcaklık ve Hava
- Está caliente - Sıcak (nesne)
- Está frío - Soğuk (nesne)
- Está tibio - Ilık
- Está helado - Buzlu
Temizlik ve Düzen
- Está limpio - Temiz
- Está sucio - Kirli
- Está ordenado - Düzenli
- Está desordenado - Dağınık
🍕 Yiyecek Durumları
Hazırlık Durumu
- La comida está lista - Yemek hazır
- El asado está cocinándose - Et pişiyor
- La pizza está fría - Pizza soğuk
- El café está caliente - Kahve sıcak
Tat ve Kalite
- Está rico - Lezzetli
- Está salado - Tuzlu
- Está dulce - Tatlı
- Está feo - Tat kötü
🚗 Araç ve Eşya Durumları
Çalışma Durumu
- El auto está funcionando - Araba çalışıyor
- La tele está prendida - TV açık
- El celular está cargando - Telefon şarj oluyor
- La computadora está apagada - Bilgisayar kapalı
Fiziksel Durum
- Está roto - Kırık/bozuk
- Está nuevo - Yeni (durum)
- Está usado - Kullanılmış
- Está gastado - Eskimiş
🏠 Ev ve Durum
Ev Durumları
- La casa está vacía - Ev boş
- La habitación está ocupada - Oda dolu
- La cocina está desordenada - Mutfak dağınık
- El baño está libre - Banyo boş
🎯 ESTAR vs SER Karşılaştırması
Durum vs Özellik Örnekleri
ESTAR (Geçici) | SER (Kalıcı) | Açıklama |
---|---|---|
Está rico | Es rico | Lezzetli vs Zengin |
Está aburrido | Es aburrido | Sıkılmış vs Sıkıcı |
Está listo | Es listo | Hazır vs Akıllı |
Está verde | Es verde | Olgunlaşmamış vs Yeşil |
Está viejo | Es viejo | Yaşlanmış vs Yaşlı |
🗣️ Durum Diyalogları
Diyalog 1: Restoran
- A: "¿Está abierto el restaurante?"
- B: "Sí, está abierto hasta las 12"
- A: "¿La comida está lista?"
- B: "Está saliendo ya"
Diyalog 2: Teknoloji
- A: "Mi celular está roto"
- B: "¿Qué le pasa?"
- A: "La pantalla está agrietada"
🆚 SER vs ESTAR: Temel Farklar
Bu bölümü bitirmeden önce, SER ve ESTAR arasındaki temel farkları pekiştirelim.
📊 Karşılaştırma Tablosu
Kullanım | SER | ESTAR | Örnek |
---|---|---|---|
Kimlik | ✅ | ❌ | Soy argentino |
Konum | ❌ | ✅ | Estoy en casa |
Duygu | ❌ | ✅ | Estoy feliz |
Meslek | ✅ | ❌ | Soy médico |
Geçici durum | ❌ | ✅ | Está cerrado |
Kalıcı özellik | ✅ | ❌ | Es alto |
🎯 Hatırlama Teknikleri
SER = Tanım (Who/What)
- Ser = Soy (ben... -yim)
- Kalıcı kimlik, özellik, tanım
ESTAR = Durağan (How/Where)
- Estar = En (nerede)
- Geçici konum, durum, duygu
⚡ Hızlı Test
- "Ben yorgunum" → Estoy cansado (geçici)
- "Ben doktorum" → Soy médico (kimlik)
- "Dükkan kapalı" → Está cerrado (durum)
- "Bu bir masa" → Es una mesa (tanım)
🎯 Pratik Alıştırmalar
Alıştırma 1: Boşlukları Doldurun
Doğru ESTAR çekimini yazın:
- Yo _____ en casa. (estoy)
- Vos _____ contento. (estás)
- Él _____ en el trabajo. (está)
- Nosotros _____ cansados. (estamos)
- Ellos _____ en la plaza. (están)
Alıştırma 2: SER mi ESTAR mı?
Doğru fiili seçin:
- La puerta _____ abierta. (está - durum)
- Vos _____ de Argentina. (sos - köken)
- Yo _____ médico. (soy - meslek)
- Nosotros _____ en el cine. (estamos - konum)
- El café _____ caliente. (está - durum)
Alıştırma 3: Çeviri
Türkçe'den İspanyolca'ya çevirin:
- Yorgunum → Estoy cansado/a
- Evdesin → Estás en casa
- Mutluyuz → Estamos contentos/as
- Dükkan kapalı → La tienda está cerrada
- Neredesiniz? → ¿Dónde están?
Alıştırma 4: Arjantin Cümleleri
Bu cümleleri anlayın:
- "Estoy re contento, che" - Çok mutluyum, dostum
- "¿Dónde estás, boludo?" - Neredesin, arkadaş?
- "Estoy en el bondi" - Otobüsteyim
- "El negocio está cerrado" - Dükkan kapalı
🗣️ Günlük Konuşma Kalıpları
Hal Hatır Sorma
- ¿Cómo estás? - Nasılsın?
- ¿Qué tal estás? - Nasıl gidiyor?
- ¿Todo bien? - Her şey yolunda mı?
Konum Sorma
- ¿Dónde estás? - Neredesin?
- ¿En qué parte estás? - Hangi tarafta?
- ¿Estás cerca? - Yakın mısın?
Durum Bildirme
- Estoy bien - İyiyim
- Estoy acá - Buradayım
- Estoy llegando - Geliyorum
💡 Kültürel Notlar
🇦🇷 Arjantin'e Özgü Kullanımlar
- "Re" intensifikatörü: "Estoy re cansado" (çok yorgunum)
- "Che" nidası: "¿Cómo estás, che?" (nasılsın, dostum?)
- "Bárbaro" durumu: "Estoy bárbaro" (çok iyiyim)
- "Bondi" için: "Estoy en el bondi" (otobüsteyim)
🏠 Buenos Aires Yaşamında ESTAR
- Sabah: "Estoy saliendo" (çıkıyorum)
- Öğlen: "Estoy en el laburo" (işte)
- Akşam: "Estoy volviendo" (dönüyorum)
- Gece: "Estoy en casa" (evde)
🔄 6.6. Presente Continuo: ESTAR + Gerundio
ESTAR fiilinin en önemli kullanımlarından biri de Presente Continuo (şimdiki zaman) yapmaktır. Bu yapı "şu anda devam eden eylemleri" ifade eder.
📖 Gerundio Nedir?
Gerundio, İspanyolca'da Türkçe'deki "-ıyor/-iyor" ekine benzer bir yapıdır. ESTAR + Gerundio = şu anda yapılan eylem.
Yapı: ESTAR (çekimli) + Gerundio
🔨 Gerundio Yapımı
Düzenli Fiiller
-AR fiilleri: -ando eki
- hablar → hablando (konuşuyor)
- caminar → caminando (yürüyor)
- trabajar → trabajando (çalışıyor)
-ER/-IR fiilleri: -iendo eki
- comer → comiendo (yiyor)
- beber → bebiendo (içiyor)
- vivir → viviendo (yaşıyor)
Düzensiz Gerundio'lar
Önemli düzensizler:
- ir → yendo (gidiyor)
- venir → viniendo (geliyor)
- decir → diciendo (söylüyor)
- dormir → durmiendo (uyuyor)
- leer → leyendo (okuyor)
💬 Presente Continuo Kullanımı
Temel Yapı
Özne + ESTAR (çekimli) + Gerundio
Örnekler:
- Yo estoy hablando - Konuşuyorum
- Vos estás comiendo - Yiyorsun
- Él está trabajando - Çalışıyor
- Nosotros estamos estudiando - Çalışıyoruz
- Ellos están durmiendo - Uyuyorlar
🇦🇷 Arjantin'de Presente Continuo
Günlük Kullanımlar
- "¿Qué estás haciendo?" - Ne yapıyorsun?
- "Estoy mirando tele" - TV izliyorum
- "Está lloviendo" - Yağmur yağıyor
- "Estamos comiendo asado" - Et yiyoruz
- "Están charlando" - Sohbet ediyorlar
Arjantin Slangı ile
- "Estoy laburando" - Çalışıyorum (laburo = iş, slang)
- "¿Estás jodiendo?" - Dalga mı geçiyorsun?
- "Estoy flasheando" - Takılıyorum/kafam güzel
⏰ Zaman İfadeleri ile
Şu anda:
- ahora - şimdi
- en este momento - şu anda
- justo ahora - tam şimdi
Örnekler:
- Ahora estoy comiendo - Şimdi yiyorum
- En este momento está llegando - Şu anda geliyor
- Justo ahora estamos saliendo - Tam şimdi çıkıyoruz
🗣️ Presente Continuo Diyalogları
Diyalog 1: Telefon
- A: "¿Qué estás haciendo?"
- B: "Estoy cocinando. ¿Y vos?"
- A: "Estoy volviendo del trabajo"
Diyalog 2: Planlar
- A: "¿Dónde está Juan?"
- B: "Está estudiando en su cuarto"
- A: "¿Podemos hablar con él?"
- B: "Mejor esperamos, está concentrado"
🎯 Presente Simple vs Presente Continuo
Presente Simple | Presente Continuo | Anlam Farkı |
---|---|---|
Hablo español | Estoy hablando español | Biliyorum vs Şu anda konuşuyorum |
Como asado | Estoy comiendo asado | Yerim vs Şu anda yiyorum |
Trabajo acá | Estoy trabajando acá | Burada çalışırım vs Şu anda çalışıyorum |
⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Gerundio asla değişmez (cinsiyet/sayı)
- ESTAR çekimi önemli (vos estás, no "vos está")
- Her fiil süreklilik ifade edemez
Kullanılmaz:
- ser - olmak (kalıcı)
- tener - sahip olmak
- saber - bilmek
🏠 Buenos Aires'te Bir Gün
Sabah: "Estoy desayunando" (kahvaltı yapıyorum)
Öğlen: "Estoy almorzando" (öğle yemeği yiyorum)
Öğleden sonra: "Estoy trabajando" (çalışıyorum)
Akşam: "Estoy cenando" (akşam yemeği yiyorum)
Gece: "Estoy descansando" (dinleniyorum)