Bölüm 23: Pasif Yapı
Arjantin İspanyolcası B1 Seviyesi
🎯 BÖLÜM HEDEFLERİ
Bu bölümü tamamladıktan sonra:
- ✅ "Es hecho por..." ile pasif cümleler kurabileceksin
- ✅ "Se vende..." ile se pasiva yapısını kullanabileceksin
- ✅ "Se habla..." ile impersonal se yapısını anlayacaksın
- ✅ Gazete haberlerindeki pasif yapıları çözebileceksin
- ✅ Formal yazımda pasif yapıları doğru kullanabileceksin
- ✅ Porteño günlük konuşmasında pasif yapıların yerini bileceksin
📰 23.1. Ser + Participio Pasado - Geleneksel Pasif
Geleneksel pasif yapı, eylemi kimin yaptığını vurgulamak yerine, eyleme maruz kalan nesneyi ön plana çıkarır.
🔧 Yapı ve Kullanım
FORMULA:
- SER + Participio Pasado + (POR + agent)
- Nesne + ser + -ado/-ido + (kim tarafından)
TEMEL ÇEKIM:
ZAMAN | SER ÇEKİMİ | ÖRNEK |
---|---|---|
Şimdiki Zaman | es/son | El libro es leído |
Geçmiş Zaman | fue/fueron | La casa fue construida |
Gelecek Zaman | será/serán | Los proyectos serán terminados |
Perfect Zaman | ha sido/han sido | Los exámenes han sido corregidos |
📝 Participio Uyumu
Participio, cümlenin öznesine uyum sağlar:
ÖRNEKLER:
- La carta es escrita por Juan. (Mektup Juan tarafından yazılıyor)
- Las cartas son escritas por Juan. (Mektuplar Juan tarafından yazılıyor)
- El edificio fue construido en 1920. (Bina 1920'de inşa edildi)
- Los edificios fueron construidos en 1920. (Binalar 1920'de inşa edildi)
🗞️ Gazete Haberleri Örnekleri
ARJANTIN MEDYASINDAN:
- "El presidente fue recibido por miles de manifestantes."
- "Los documentos han sido filtrados por fuentes oficiales."
- "El nuevo proyecto será presentado en el Congreso."
🔄 23.2. Se Pasiva Yapı - Yaygın Kullanım
Arjantin İspanyolcası'nda çok daha yaygın olan pasif yapı. Daha doğal ve günlük konuşmaya uygun.
🔧 Se Pasiva Kuralları
FORMULA:
- SE + Fiil (3. tekil/çoğul)
- Se + verbo (singular/plural)
ÖNEMLİ: Fiil, işlem gören nesnenin sayısına uyar.
ÖRNEKLER:
- Se vende casa. (Ev satılık) - tekil
- Se venden casas. (Evler satılık) - çoğul
- Se habla español. (İspanyolca konuşulur) - tekil
- Se necesitan empleados. (Çalışanlar aranıyor) - çoğul
🏪 Buenos Aires Sokaklarından
YAYGIN İLANLAR:
- "Se alquila departamento" (Daire kiralık)
- "Se reparan celulares" (Cep telefonları tamir edilir)
- "Se buscan empleados" (Çalışan aranıyor)
- "Se vende auto usado" (İkinci el araba satılık)
📍 Konum ve Yer Belirtme
RESTORANLAR VE DÜKKANLAR:
- "Acá se come muy bien." (Burada çok iyi yemek yenir)
- "En este negocio se atiende de lunes a viernes." (Bu iş yerinde pazartesi-cuma arası hizmet verilir)
👤 23.3. Se Impersonal - Kişisiz Yapı
Genel durumları, toplumsal kuralları veya yaygın davranışları ifade eder.
🔧 Se Impersonal Kuralları
FORMULA:
- SE + Fiil (her zaman 3. tekil)
- Se + verbo (siempre singular)
ÖNEMLI: Fiil her zaman tekil kalır, nesne çoğul olsa bile.
TEMEL ÖRNEKLER:
- Se vive bien en Buenos Aires. (Buenos Aires'te iyi yaşanır)
- Se trabaja mucho en Argentina. (Arjantin'de çok çalışılır)
- Se estudia inglés en las escuelas. (Okullarda İngilizce öğrenilir)
🏙️ Arjantin Yaşamında Se Impersonal
SOSYAL KURALLAR:
- "Se llega tarde a las cenas." (Akşam yemeklerine geç gelinir)
- "Se toma mate en cualquier momento." (Her an mate içilir)
- "Se habla de fútbol en todas partes." (Her yerde futboldan konuşulur)
KÜLTÜREL İFADELER:
- "Se baila tango en San Telmo." (San Telmo'da tango dans edilir)
- "Se come asado los domingos." (Pazar günleri asado yenir)
⚠️ Yaygın Hata: Se Pasiva vs Se Impersonal
YANLIŞ ❌:
- Se buscan a empleados. (❌ preposisyon gereksiz)
DOĞRU ✅:
- Se buscan empleados. (Se pasiva - çoğul)
- Se busca a empleados. (Se impersonal - tekil)
📺 23.4. Gazete Haberleri ve Pasif Yapı
Arjantin medyasında pasif yapıların kullanımı çok yaygındır.
🗞️ Haber Dili Örnekleri
CLARÍN GAZETESINDEN:
- "Se anunció un nuevo plan económico."
- "Los precios fueron aumentados por el gobierno."
- "Se espera que la inflación disminuya."
LA NACIÓN GAZETESINDEN:
- "Se confirmó la llegada del presidente."
- "Los resultados serán publicados mañana."
- "Se realizaron protestas en la Plaza de Mayo."
📺 Televizyon Haberleri
YAYGIN FORMÜLLER:
- "Se reporta que..." (Rapor ediliyor ki...)
- "Se dice que..." (Söyleniyor ki...)
- "Se confirma que..." (Onaylanıyor ki...)
- "Se espera que..." (Bekleniyor ki...)
💼 23.5. Formal Yazım ve Pasif Kullanım
İş hayatında, akademik yazımda ve resmi belgelerde pasif yapının önemi.
📄 Resmi Belgeler
SÖZLEŞMELER:
- "Los términos han sido acordados por ambas partes."
- "Se establece que el pago debe realizarse..."
- "Las condiciones serán revisadas anualmente."
E-POSTALAR:
- "Se adjunta el documento solicitado."
- "La reunión ha sido pospuesta para el viernes."
- "Se requiere su confirmación antes del lunes."
🎓 Akademik Yazım
BİLİMSEL MAKALELER:
- "Los datos fueron analizados con SPSS."
- "Se observó una correlación significativa."
- "Los resultados han sido publicados en..."
💼 İş Hayatı İfadeleri
TOPLANTI TUTANAKLARI:
- "Se decidió postergar el proyecto."
- "Los cambios serán implementados gradualmente."
- "Se propuso una nueva estrategia de marketing."
🗣️ 23.6. Porteño Konuşmasında Pasif Yapı
Buenos Aires sokak dilinde pasif yapıların günlük kullanımı.
🏪 Günlük Alışveriş
MAĞAZALARDA:
- Müşteri: "¿Se puede pagar con tarjeta?" (Kartla ödeme yapılabilir mi?)
- Satıcı: "Sí, se acepta cualquier tarjeta." (Evet, her türlü kart kabul edilir)
PAZARLARDA:
- "¿Se vende por kilo?" (Kiloyla mı satılıyor?)
- "Se descuenta si comprás mucho." (Çok alırsan indirim yapılır)
🍽️ Restoranlarda
GARSON-MÜŞTERİ DİYALOGU:
- "¿Se puede fumar acá?" (Burada sigara içilebilir mi?)
- "No, se prohibió fumar en lugares cerrados." (Hayır, kapalı mekanlarda sigara içmek yasaklandı)
🏠 Ev Hayatında
KOMŞU SOHBETLER:
- "En este barrio se vive tranquilo." (Bu mahallede huzurlu yaşanır)
- "Se escucha mucho ruido a la noche." (Geceleri çok ses duyuluyor)
📊 23.7. Pasif Yapı Karşılaştırma Tablosu
YAPI TİPİ | KULLANIM | ÖRNEK | DURUM |
---|---|---|---|
Ser + Participio | Formal, yazılı | La ley fue aprobada | Daha az yaygın |
Se Pasiva | Günlük, doğal | Se aprobó la ley | Çok yaygın |
Se Impersonal | Genel durumlar | Se vive bien acá | En yaygın |
🎯 Seçim Kriteri
SER + PARTICIPIO: Eylemi yapanı vurgulamak istediğinde
SE PASIVA: Nesneyi vurgulamak istediğinde
SE IMPERSONAL: Genel durum belirtmek istediğinde
🎭 23.8. Pratik Diyaloglar
Diyalog 1: Emlak Ofisinde
Empleado: ¿En qué los puedo ayudar? Cliente: Buscamos un departamento que se alquile en Palermo. Empleado: Tenemos varios. ¿Se permite tener mascotas? Cliente: Sí, tenemos un perro. Empleado: Perfecto. Se acepta una mascota por departamento.
Diyalog 2: İş Başvurusu
Candidato: Vi que se busca un diseñador gráfico. Jefe: Así es. ¿Se puede trabajar los fines de semana? Candidato: Sin problema. ¿Se requiere experiencia específica? Jefe: Sí, se necesitan al menos dos años de experiencia.
Diyalog 3: Restoranda
Cliente: ¿Se sirve comida vegetariana? Mesero: Sí, se preparan varios platos sin carne. Cliente: ¿Se puede modificar esta ensalada? Mesero: Por supuesto, se personaliza según su gusto.
🔄 23.9. Aktif → Pasif Dönüşüm Örnekleri
SER + PARTICIPIO DÖNÜŞÜMLERİ:
AKTİF: Juan escribió la carta. PASİF: La carta fue escrita por Juan.
AKTİF: Los estudiantes presentaron el proyecto. PASİF: El proyecto fue presentado por los estudiantes.
SE PASIVA DÖNÜŞÜMLERİ:
AKTİF: Vendemos casas. PASİF: Se venden casas.
AKTİF: Necesitamos empleados. PASİF: Se necesitan empleados.
⚠️ 23.10. Dikkat Edilecek Noktalar
🚫 Yaygın Hatalar
HATA 1: Participio uyumsuzluğu
- ❌ La casa fueron construida
- ✅ La casa fue construida
HATA 2: Se pasiva'da yanlış preposisyon
- ❌ Se buscan a empleados
- ✅ Se buscan empleados
HATA 3: Se impersonal'da çoğul fiil
- ❌ Se viven bien acá
- ✅ Se vive bien acá
💡 Arjantin Özelliği
Buenos Aires'te se pasiva yapısı geleneksel pasif yapıdan çok daha yaygındır:
PORTEÑO TERCİHİ:
- ✅ "Se vendió la casa" (tercih edilen)
- ◯ "La casa fue vendida" (daha formal)
🏙️ 23.11. Buenos Aires Sokak Örnekleri
🚗 Trafik ve Ulaşım
- "Se corta el tránsito por obras." (Çalışmalar nedeniyle trafik kesiliyor)
- "Se desvía por Avenida Corrientes." (Corrientes Caddesi'nden sapılıyor)
🎪 Etkinlik Duyuruları
- "Se presenta tango en el Caminito." (Caminito'da tango gösterisi var)
- "Se organizan visitas guiadas los sábados." (Cumartesi günleri rehberli turlar düzenleniyor)
🍽️ Yemek Kültürü
- "Se sirve asado todos los domingos." (Her pazar asado servis edilir)
- "Se toma el mate dulce o amargo." (Mate tatlı veya acı içilir)
🎯 23.12. Seviye Değerlendirmesi
Bu bölümü tamamladıktan sonra aşağıdaki ifadeleri rahatlıkla kullanabilmelisin:
✅ Başarı Kriterleri:
- Gazete haberi okurken pasif yapıları anlayabilirsin
- İş e-postası yazarken se impersonal kullanabilirsin
- Alışverişte "se vende/se alquila" ifadelerini doğal kullanabilirsin
- Formal yazımda uygun pasif yapıyı seçebilirsin
- Günlük konuşmada