Bölüm 17: Yiyecek ve İçecek

Arjantin İspanyolcası A2 Seviyesi

---

🎯 BÖLÜM HEDEFLERİ

Bu bölümü tamamladıktan sonra:

• ✅ Arjantin mutfağının temel kelimelerini öğreneceksin
• ✅ Restoranda rahatça sipariş verebileceksin
• ✅ Asado kültürünü ve kelimelerini anlayacaksın
• ✅ Mate kültürünü ve terimlerini kavrayacaksın
• ✅ Basit yemek tarifleri anlatabileceksin
• ✅ Porteño yemek alışkanlıklarını tanıyacaksın

---

🍽️ 17.1. Arjantin Mutfağı Temel Kelimeleri

Arjantin mutfağının vazgeçilmez yiyecek ve içecekleri.

🥩 Et ve Et Ürünleri

CARNE (Et):

• Bife: Biftek, dana eti
• Asado: Izgara et, BBQ
• Chorizo: Arjantin sosisi
• Morcilla: Kan sosisi
• Parrilla: Izgara, et restoranı
• Milanesa: Schnitzel tarzı kızarmış et

Et Çeşitleri:

• Bife de chorizo: T-bone steak
• Ojo de bife: Ribeye steak
• Cuadril: But eti
• Entraña: Diafram eti
• Vacío: Karın eti
• Costillas: Kaburga

Pişirme Dereceleri:

• Vuelta y vuelta: Çok az pişmiş
• Jugoso: Az pişmiş (rare)
• A punto: Orta pişmiş (medium)
• Bien cocido: İyi pişmiş (well done)

🥟 Arjantin Spesiyalleri

EMPANADAS:

• Empanada de carne: Etli empanada
• Empanada de pollo: Tavuklu empanada
• Empanada de jamón y queso: Jambonlu peynirli
• Empanada de humita: Mısırlı empanada
• Empanada frita: Kızarmış empanada
• Empanada al horno: Fırında empanada

DİĞER ÖZEL YEMEKLER:

• Locro: Geleneksel çorba
• Humita: Mısır lapası
• Tamales: Mısır unu sarması
• Provoleta: Izgara provolone peyniri
• Choripán: Chorizo sandviç
• Bondiola: Domuz boynu eti

🧀 Süt Ürünleri

QUESOS (Peynirler):

• Queso cremoso: Kremsi peynir
• Queso de rallar: Rendelenmiş peynir
• Queso de máquina: Makine peyniri
• Provolone: Provolone peyniri
• Roquefort: Rokfor peyniri

SÜT ÜRÜNLERİ:

• Leche: Süt
• Manteca: Tereyağı
• Crema: Krema
• Dulce de leche: Süt reçeli (çok önemli!)

🍞 Ekmek ve Hamur İşleri

PAN (Ekmek):

• Pan francés: Fransız ekmeği
• Medialunas: Kruvasan
• Facturas: Çörek çeşitleri
• Vigilantes: Peynirli tatlı
• Bizcochos: Bisküvi
• Tostadas: Kızarmış ekmek

🇦🇷 Buenos Aires Örnekleri

Parrilla Konuşmaları:

• "¿Cómo querés la carne?" (Eti nasıl istersin?)
• "Para mí, jugoso" (Benim için az pişmiş)
• "¿Probaste el bife de chorizo?" (T-bone steak denedin mi?)
• "La entraña está buenísima" (Diafram eti çok güzel)

Empanada Sipariş:

• "Quiero media docena de empanadas" (Yarım düzine empanada istiyorum)
• "¿Tenés de carne cortada a cuchillo?" (Bıçakla kesilmiş etli var mı?)
• "¿Fritas o al horno?" (Kızarmış mı fırında mı?)

Dulce de Leche Sevgisi:

• "Todo con dulce de leche" (Her şey dulce de leche ile)
• "¿Tenés alfajores?" (Alfajor var mı?)
• "El dulce de leche argentino es el mejor del mundo" (Arjantin dulce de leche'si dünyanın en iyisi)

---

🍽️ 17.2. Restoranda Sipariş Verme

Arjantin restoranlarında nasıl sipariş vereceğin ve ne söyleyeceğin.

🚪 Restorana Giriş

İlk Girişte:

• "¿Tienen mesa para dos?" (İki kişilik masa var mı?)
• "¿Hay que esperar?" (Beklemek gerekiyor mu?)
• "¿Pueden ser en la terraza?" (Terasta olabilir mi?)
• "Somos cuatro personas" (Dört kişiyiz)

Masa Seçimi:

• "¿Podemos sentarnos acá?" (Burada oturabilir miyiz?)
• "Preferimos adentro" (İçeriyi tercih ediyoruz)
• "Mejor afuera" (Dışarısı daha iyi)
• "¿Hay aire acondicionado?" (Klima var mı?)

📋 Menü ve Sipariş

Menü İsterken:

• "¿Nos trae la carta?" (Menüyü getirir misiniz?)
• "¿Cuál es la especialidad de la casa?" (Evin spesiyali nedir?)
• "¿Qué nos recomendás?" (Ne önerirsin?)
• "¿Hay menú del día?" (Günün menüsü var mı?)

Sipariş Verirken:

• "Para arrancar, unas empanadas" (Başlamak için biraz empanada)
• "De entrada, provoleta" (Başlangıç olarak provoleta)
• "De plato principal, bife de chorizo" (Ana yemek olarak T-bone steak)
• "¿Cómo viene la milanesa?" (Milanesa nasıl geliyor?)

Et Sipariş Detayları:

• "El bife, jugoso" (Biftek az pişmiş)
• "¿Viene con papas?" (Patates ile mi geliyor?)
• "¿Las papas son fritas o al horno?" (Patatesler kızarmış mı fırında mı?)
• "Sin ensalada, por favor" (Salata olmadan lütfen)

🍷 İçecek Sipariş

İçecekler:

• "Para tomar, agua con gas" (İçmek için gazlı su)
• "Una gaseosa" (Bir gazoz)
• "¿Tienen vino de la casa?" (Ev şarabı var mı?)
• "Un chopp bien frío" (Bir bira soğuk olsun)

Arjantin İçecekleri:

• "Un fernet con coca" (Fernet Coca)
• "¿Hay agua saborizada?" (Aromalı su var mı?)
• "Agua sin gas" (Gazlı olmayan su)
• "Una botella de agua" (Bir şişe su)

💰 Hesap ve Ödeme

Hesap İsterken:

• "¿Nos trae la cuenta?" (Hesabı getirir misiniz?)
• "Queremos pagar" (Ödeme yapmak istiyoruz)
• "¿Podemos pagar con tarjeta?" (Kartla ödeyebilir miyiz?)
• "¿Aceptan efectivo?" (Nakit kabul ediyorlar mı?)

Hesap Kontrolü:

• "¿Está incluido el servicio?" (Servis dahil mi?)
• "¿Cuánto es el cubierto?" (Tabak ücreti ne kadar?)
• "¿Podemos dividir la cuenta?" (Hesabı bölebilir miyiz?)

🇦🇷 Porteño Restoran Kültürü

Yemek Saatleri:

• Almuerzo: 12:00-15:00 (Öğle yemeği)
• Merienda: 17:00-19:00 (İkindi çayı)
• Cena: 21:00-24:00 (Akşam yemeği)

Restoran Tipleri:

• Parrilla: Et restoranı
• Pizzería: Pizza yeri
• Confitería: Kafe-pastane
• Bodegón: Geleneksel restoran
• Tenedor libre: Açık büfe

Önemli İfadeler:

• "¿Está bueno?" (İyi mi?)
• "Está riquísimo" (Çok lezzetli)
• "No me gusta nada" (Hiç beğenmedim)
• "Está un poco salado" (Biraz tuzlu)

---

🔥 17.3. Asado Kültürü

Arjantin'in en önemli kültürel geleneği: Asado.

🏠 Asado Nedir?

Tanım: Asado sadece bir yemek değil, bir sosyal etkinliktir. Arkadaşlar ve aile bir araya gelir, et ızgara yapılır ve saatlerce sohbet edilir.

Asado'nun Önemi:

• Pazar günleri: En popüler asado günü
• Aile birlikteliği: Tüm aile toplanır
• Erkek işi: Geleneksel olarak erkekler yapar
• Sosyal etkinlik: Sadece yemek değil, sosyalleşme

👨‍🍳 Asador ve Ekipmanlar

ASADOR (Ustasının adı): Asado yapan kişiye "asador" denir. Bu önemli bir rol ve sorumluluğur.

Ekipmanlar:

• Parrilla: Izgara
• Carbón: Kömür
• Pinzas: Maşa
• Cuchillo: Bıçak
• Tabla: Tahta
• Sal gruesa: Kalın tuz

🥩 Asado Etleri

Ana Etler:

• Chorizo: Sosisler (ilk pişen)
• Morcilla: Kan sosisi
• Entraña: En popüler et
• Vacío: Karın eti
• Costillas: Kaburga
• Bife de chorizo: T-bone

Pişirme Sırası:

1. Chorizo ve morcilla (hızlı pişer)
2. Costillas (uzun sürer)
3. Vacío ve entraña
4. Bife çeşitleri

Yan Yemekler:

• Ensalada mixta: Karışık salata
• Papa asada: Patates kızartması
• Chimichurri: Özel sos
• Pan: Ekmek

🍃 Chimichurri Sosу

Malzemeler:

• Perejil: Maydanoz
• Ajo: Sarımsak
• Aceite: Zeytinyağı
• Vinagre: Sirke
• Sal: Tuz
• Pimienta: Karabiber

🍷 Asado İçecekleri

Geleneksel İçecekler:

• Vino tinto: Kırmızı şarap (en popüler)
• Fernet con coca: Fernet Coca
• Cerveza: Bira (sıcak günlerde)
• Agua: Su

💬 Asado Konuşmaları

Asado Hazırlığı:

• "¿Hacemos un asado el domingo?" (Pazar asado yapalım mı?)
• "Yo me encargo de la carne" (Etten ben sorumluyum)
• "¿Quién hace fuego?" (Kim ateş yakacak?)
• "Falta carbón" (Kömür eksik)

Pişirme Sırasında:

• "¿Cómo está la entraña?" (Diafram eti nasıl?)
• "Falta un poquito más" (Biraz daha eksik)
• "Ya está lista" (Artık hazır)
• "¿Le ponés chimichurri?" (Chimichurri koyuyor musun?)

Yemek Sırasında:

• "Está en su punto" (Tam kıvamında)
• "El vacío está espectacular" (Karın eti muhteşem)
• "¿Querés más?" (Daha ister misin?)
• "Ya no puedo más" (Artık daha yiyemem)

🇦🇷 Asado Kuralları

Unwritten Rules:

• Asador'a karışılmaz: Usta rahat bırakılır
• Sabır: Acele edilmez, ateş kontrollü olmalı
• Chimichurri: Her asadoda mutlaka olmalı
• Sobremesa: Yemek sonrası sohbet çok önemli

---

🧉 17.4. Mate Kültürü ve Kelimeleri

Arjantin'in ulusal içeceği mate ve onun etrafında oluşan kültür.

🌿 Mate Nedir?

Tanım: Mate, yerba mate bitkisinin yapraklarından yapılan geleneksel bir içecektir. Özel bir kap ve bombilla (pipet) ile içilir.

Kültürel Önemi:

• Sosyal aktivite: Paylaşılan içecek
• Günlük rutin: Sabahtan akşama kadar
• Arkadaşlık sembolü: Beraber mate içmek dostluk işareti
• Arjantin kimliği: Ulusal simge

🥤 Mate Ekipmanları

MATE (Kap):

• Mate de calabaza: Kabaktan yapılmış (geleneksel)
• Mate de madera: Ahşap mate
• Mate de vidrio: Cam mate (modern)
• Mate de acero: Çelik mate

BOMBILLA:

• Bombilla de metal: Metal pipet
• Bombilla de plata: Gümüş pipet (lüks)
• Pico: Pipet ucu
• Filtro: Alt kısmındaki süzgeç

Diğer Malzemeler:

• Yerba mate: Mate bitkisi
• Termo: Termos (sıcak su için)
• Azúcar: Şeker (tercihen)

☕ Mate Hazırlama

CebAR (Mate hazırlamak):

1. Yerba mate koyma
2. Temperatura kontrol (70-80°C)
3. Bombilla yerleştirme
4. Agua ekleme
5. Cebar (hazırlamak/servis etmek)

Sıcaklık Dereceleri:

• Agua fría: Soğuk su (tereré)
• Agua tibia: Ilık su
• Agua caliente: Sıcak su (ideal)
• Agua hirviendo: Kaynar su (yapılmaz!)

👥 Mate İçme Adabı

Sosyal Kurallar:

• Ronda: Sırayla içme
• Cebador/a: Mate hazırlayan kişi
• Gracias: "Teşekkür" demek istemediğin anlamına gelir
• No tocar la bombilla: Pipetikarıştırmayın

Mate Çeşitleri:

• Mate amargo: Şekersiz (geleneksel)
• Mate dulce: Şekerli
• Mate con yuyos: Otlu mate
• Tereré: Soğuk mate (Paraguay etkisi)

💬 Mate Konuşmaları

Mate Teklifi:

• "¿Tomamos unos mates?" (Biraz mate içelim mi?)
• "¿Querés mate?" (Mate ister misin?)
• "Yo cebo" (Ben hazırlarım)
• "¿Dulce o amargo?" (Şekerli mi şekersiz mi?)

Mate İçerken:

• "Está buenísimo" (Çok güzel)
• "Está lavado" (Tadı gitmiş)
• "Falta azúcar" (Şeker eksik)
• "El agua está muy caliente" (Su çok sıcak)

Mate Reddetme:

• "Gracias" (Artık istemiyorum - Teşekkür)
• "Basta por ahora" (Şimdilik yeter)
• "No tomo mate" (Mate içmiyorum)

🇦🇷 Mate'nin Buenos Aires'teki Yeri

Günlük Hayatta:

• Trabajo: İş yerinde mate molası
• Universidad: Üniversitede arkadaşlarla
• Plaza: Parklarda mate içenler
• Casa: Evde aile ile

Mate ve Sosyal Sınıf:

• Todos toman mate: Herkes mate içer
• Sin distinción: Sosyal sınıf fark etmez
• Unión social: Toplumsal birleştirici
• Identidad argentina: Arjantin kimliğinin parçası

Mate Sözcükleri:

• Matear: Mate içmek
• Matero/a: Mate seven kişi
• Mate cocido: Poşet mate (daha pratik)
• Yerbatero: Yerba satan kişi

---

👩‍🍳 17.5. Yemek Tarifleri Anlatma

Basit Arjantin yemeklerinin tariflerini nasıl anlatacağın.

📝 Tarif Anlatma Kalıpları

Başlangıç:

• "Para hacer..." (... yapmak için)
• "Los ingredientes son..." (Malzemeler şunlar)
• "Necesitás..." (... gerekiyor)
• "Primero..." (İlk önce)

İşlem Sırası:

• "Después..." (Sonra)
• "Luego..." (Daha sonra)
• "Mientras tanto..." (Bu arada)
• "Al final..." (En sonunda)

Pişirme Terimleri:

• Freír: Kızartmak
• Hervir: Kaynatmak
• Cocinar: Pişirmek
• Hornear: Fırında pişirmek
• Asar: Izgara yapmak

🥟 Empanada Tarifi

Malzemeler:

• "Masa para empanadas" (Empanada hamuru)
• "Carne picada" (Kıyma)
• "Cebolla" (Soğan)
• "Huevo duro" (Katı yumurta)
• "Aceitunas" (Zeytin)
• "Comino" (Kimyon)

Hazırlanışı:

1. "Dorás la cebolla" (Soğanı kavururun)
2. "Agregás la carne" (Eti ekliyorsun)
3. "Condimentás con sal y comino" (Tuz ve kimyonla baharatlandırıyorsun)
4. "Dejás enfriar" (Soğumaya bırakıyorsun)
5. "Ponés el relleno" (İç harcı koyuyorsun)
6. "Cerrás la empanada" (Empanadayı kapatıyorsun)
7. "Horneás 20 minutos" (20 dakika fırınlıyorsun)

🧉 Mate Cebado Tarifi

Nasıl Yapılır:

1. "Ponés yerba en el mate hasta 3/4" (Mate'ye 3/4 oranında yerba koyuyorsun)
2. "Tapás y sacudís" (Kapatıp sallıyorsun)
3. "Inclinás el mate" (Mate'yi eğiyorsun)
4. "Mojás con agua fría" (Soğuk su ile ıslatıyorsun)
5. "Metés la bombilla" (Bombilla'yı sokuyorsun)
6. "Cebás con agua caliente" (Sıcak su ile dolduruyorsun)

🥩 Milanesa Tarifi

Malzemeler:

• "Nalga (bifes)" (But eti - biftek)
• "Pan rallado" (Galeta unu)
• "Huevo" (Yumurta)
• "Ajo" (Sarımsak)
• "Perejil" (Maydanoz)

Hazırlanışı:

1. "Aplastás la carne" (Eti döverek inceliyorsun)
2. "Pasás por huevo batido" (Çırpılmış yumurtadan geçiriyorsun)
3. "Empanás con pan rallado" (Galeta unu ile kaplıyorsun)
4. "Freís en aceite caliente" (Sıcak yağda kızartıyorsun)
5. "Servís con papas fritas" (Patates kızartmasıyla servis ediyorsun)

🍰 Alfajor Tarifi

Malzemeler:

• "Maicena" (Mısır nişastası)
• "Harina" (Un)
• "Manteca" (Tereyağı)
• "Dulce de leche" (Süt reçeli)
• "Coco rallado" (Hindistan cevizi)

Hazırlanışı:

1. "Mezclás los ingredientes secos" (Kuru malzemeleri karıştırıyorsun)
2. "Agregás la manteca" (Tereyağını ekliyorsun)
3. "Formás la masa" (Hamuru şekillendiriyorsun)
4. "Cortás círculos" (Daireler kesiyorsun)
5. "Horneás hasta que estén dorados" (Altın sarısı olana kadar fırınlıyorsun)
6. "Rellenás con dulce de leche" (Dulce de leche ile dolduruyorsun)
7. "Pasás por coco" (Hindistan cevizinden geçiriyorsun)

💬 Mutfakta Konuşma

Yardım İsterken:

• "¿Me ayudás a cocinar?" (Yemek yapmada yardım eder misin?)
• "¿Podés picar la cebolla?" (Soğanı doğrayabilir misin?)
• "¿Prendés el horno?" (Fırını açar mısın?)

Tarif Sorma:

• "¿Cómo se hace la empanada?" (Empanada nasıl yapılır?)
• "¿Cuál es el secreto?" (Sırrı nedir?)
• "¿Cuánto tiempo al horno?" (Fırında ne kadar süre?)

Yemek Hakkında Yorum:

• "Te quedó riquísimo" (Çok lezzetli olmuş)
• "Está un poco salado" (Biraz tuzlu)
• "¿Le falta algo?" (Bir şey eksik mi?)

🇦🇷 Arjantin Mutfak Kültürü

Aile Gelenekleri:

• Abuela'nın tarifleri: Büyükannenin tarifleri en iyisidir
• Domingo de asado: Pazar asado geleneği
• Mate en la cocina: Mutfakta mate içme
• Recetas secretas: Gizli aile tarifleri

Mutfak Terimi Özellikleri:

• "A ojo": Göz kararı (ölçü kullanmadan)
• "Un poquito": Biraz (her şeyin az ölçüsü)
• "Al gusto": Damak tadına göre
• "Como la abuela": Büyükanne gibi (en yüksek övgü)