Bölüm 11: Geçmiş Zaman - Pretérito Perfecto Simple
Arjantin İspanyolcası A2 Seviyesi
🎯 BÖLÜM HEDEFLERİ
Bu bölümü tamamladıktan sonra:
- ✅ Düzenli fiillerin geçmiş zaman çekimlerini öğreneceksin
- ✅ En yaygın düzensiz fiillerin geçmiş zamanlarını kullanabileceksin
- ✅ Vos ile geçmiş zaman çekimini doğru yapabileceksin
- ✅ "Ayer", "la semana pasada" gibi zaman ifadelerini kullanabileceksin
- ✅ Geçmişte yaşanan olayları anlatabileceksin
- ✅ Buenos Aires günlük hayatından geçmiş zaman örnekleri anlayabileceksin
⏰ 11.1. Düzenli Fiillerin Geçmiş Zaman Çekimi
Pretérito Perfecto Simple (basit geçmiş zaman) İspanyolcada tamamlanmış geçmiş olayları anlatmak için kullanılır. Bu zaman, belirli bir zamanda başlayıp biten eylemleri ifade eder.
📚 -AR Fiilleri (hablar örneği)
Kişi | Çekim | Telaffuz | Türkçe |
---|---|---|---|
yo | hablé | a-BLE | konuştum |
vos | hablaste | a-BLAS-te | konuştun |
él/ella/usted | habló | a-BLO | konuştu |
nosotros/as | hablamos | a-BLA-mos | konuştuk |
ustedes | hablaron | a-BLA-ron | konuştunuz |
ellos/as | hablaron | a-BLA-ron | konuştular |
🇦🇷 Önemli Not: "Hablamos" hem şimdiki zaman hem de geçmiş zaman için aynıdır. Bağlamdan anlaşılır.
📝 -ER ve -IR Fiilleri
COMER örneği (-ER fiili):
Kişi | Çekim | Türkçe |
---|---|---|
yo | comí | yedim |
vos | comiste | yedin |
él/ella/usted | comió | yedi |
nosotros/as | comimos | yedik |
ustedes | comieron | yediniz |
ellos/as | comieron | yediler |
VIVIR örneği (-IR fiili):
Kişi | Çekim | Türkçe |
---|---|---|
yo | viví | yaşadım |
vos | viviste | yaşadın |
él/ella/usted | vivió | yaşadı |
nosotros/as | vivimos | yaşadık |
ustedes | vivieron | yaşadınız |
ellos/as | vivieron | yaşadılar |
⭐ Düzenli Fiil Çekim Kalıpları
-AR fiilleri: -é, -aste, -ó, -amos, -aron, -aron -ER/-IR fiilleri: -í, -iste, -ió, -imos, -ieron, -ieron
Buenos Aires Örnekleri:
- "Ayer caminé por Puerto Madero" (Dün Puerto Madero'da yürüdüm)
- "¿Visitaste el Obelisco?" (Obelisco'yu ziyaret ettin mi?)
- "Comimos asado el domingo" (Pazar asado yedik)
🔥 11.2. Düzensiz Fiillerin Geçmiş Zamanı
En yaygın fiillerin çoğu düzensizdir. Bu yüzden bunları ezberlememiz gerekir.
🌟 Temel Düzensiz Fiiller
SER/IR (aynı çekim):
Kişi | Çekim | SER anlamı | IR anlamı |
---|---|---|---|
yo | fui | idim/oldum | gittim |
vos | fuiste | idin/oldun | gittin |
él/ella/usted | fue | idi/oldu | gitti |
nosotros/as | fuimos | idik/olduk | gittik |
ustedes | fueron | idiniz/oldunuz | gittiniz |
ellos/as | fueron | idiler/oldular | gittiler |
ESTAR:
Kişi | Çekim | Türkçe |
---|---|---|
yo | estuve | idim/bulundum |
vos | estuviste | idin/bulundun |
él/ella/usted | estuvo | idi/bulundu |
nosotros/as | estuvimos | idik/bulunduk |
ustedes | estuvieron | idiniz/bulundunuz |
ellos/as | estuvieron | idiler/bulundular |
TENER:
Kişi | Çekim | Türkçe |
---|---|---|
yo | tuve | sahip oldum |
vos | tuviste | sahip oldun |
él/ella/usted | tuvo | sahip oldu |
nosotros/as | tuvimos | sahip olduk |
ustedes | tuvieron | sahip oldunuz |
ellos/as | tuvieron | sahip oldular |
💪 Daha Fazla Önemli Düzensiz Fiil
HACER (yapmak):
Kişi | Çekim | Örnek |
---|---|---|
yo | hice | Hice la tarea |
vos | hiciste | ¿Qué hiciste? |
él/ella | hizo | Hizo asado |
nosotros | hicimos | Hicimos mate |
ustedes/ellos | hicieron | Hicieron deporte |
PODER (yapabilmek):
Kişi | Çekim | Örnek |
---|---|---|
yo | pude | No pude venir |
vos | pudiste | ¿Pudiste dormir? |
él/ella | pudo | Pudo terminar |
nosotros | pudimos | Pudimos entrar |
ustedes/ellos | pudieron | No pudieron llegar |
QUERER (istemek):
- yo quise, vos quisiste, él/ella quiso
- nosotros quisimos, ustedes/ellos quisieron
VENIR (gelmek):
- yo vine, vos viniste, él/ella vino
- nosotros vinimos, ustedes/ellos vinieron
🇦🇷 Buenos Aires Örnekleri
Günlük Konuşma:
- "¿Estuviste en La Boca ayer?" (Dün La Boca'da mıydın?)
- "Fue a trabajar en subte" (İşe metro ile gitti)
- "Tuvimos un problema con el bondi" (Otobüsle problemimiz oldu)
- "Hice cola dos horas para el asado" (Asado için iki saat sıra bekledim)
👥 11.3. Vos ile Geçmiş Zaman Kullanımı
Arjantin İspanyolcasında vos çekimi geçmiş zamanda çok önemlidir çünkü bu günlük konuşmanın temelini oluşturur.
🎯 Vos Çekim Kalıpları
Düzenli Fiiller:
- -AR fiilleri: vos hablaste, caminaste, jugaste
- -ER fiilleri: vos comiste, bebiste, corriste
- -IR fiilleri: vos viviste, escribiste, saliste
Düzensiz Fiiller:
- vos fuiste (gittin/oldun)
- vos estuviste (idin/bulundun)
- vos tuviste (sahip oldun)
- vos hiciste (yaptın)
- vos pudiste (yapabildin)
- vos quisiste (istedin)
- vos viniste (geldin)
❓ Vos ile Soru Kalıpları
En Yaygın Sorular:
- ¿Qué hiciste ayer? = Dün ne yaptın?
- ¿Dónde estuviste? = Nerede idin?
- ¿A qué hora llegaste? = Kaçta geldin?
- ¿Con quién fuiste? = Kiminle gittin?
- ¿Pudiste dormir? = Uyuyabildin mi?
- ¿Comiste algo? = Bir şey yedin mi?
Buenos Aires Sokak Soruları:
- "¿Fuiste al partido?" (Maça gittin mi?)
- "¿Estuviste en el centro?" (Merkezde miydin?)
- "¿Tomaste el colectivo?" (Otobüs aldın mı?)
- "¿Viste la película?" (Filmi gördün mü?)
💬 Günlük Diyalog Örnekleri
Arkadaş Sohbeti:
- A: ¡Che! ¿Qué hiciste el finde?
- B: Fui a San Telmo con mi novia. ¿Y vos?
- A: Estuve en casa. Tuve que estudiar.
- B: ¿No pudiste salir nada?
- A: No, tuve mucho quilombo con la facultad.
Ailede Konuşma:
- Mamá: ¿Comiste algo?
- Hijo: Sí, desayuné temprano.
- Mamá: ¿Y almorzaste?
- Hijo: No, no tuve tiempo. Vine directo de la escuela.
⏰ 11.4. Zaman İfadeleri: "Ayer", "La semana pasada"
Geçmiş zaman kullanırken zaman ifadeleri çok önemlidir. Bunlar cümleye netlik katar.
📅 Temel Zaman İfadeleri
Dün ve Öncesi:
İspanyolca | Türkçe | Örnek |
---|---|---|
ayer | dün | Ayer llovió mucho |
anteayer | evvelsi gün | Anteayer fue feriado |
ayer a la mañana | dün sabah | Ayer a la mañana trabajé |
ayer a la tarde | dün öğleden sonra | Ayer a la tarde estudié |
ayer a la noche | dün akşam | Ayer a la noche salí |
Geçen Zaman Dilimleri:
İspanyolca | Türkçe | Örnek |
---|---|---|
la semana pasada | geçen hafta | La semana pasada viajé |
el mes pasado | geçen ay | El mes pasado mudé |
el año pasado | geçen yıl | El año pasado conocí Buenos Aires |
el lunes pasado | geçen pazartesi | El lunes pasado no trabajé |
el finde pasado | geçen hafta sonu | El finde pasado salí mucho |
🕐 Kesin Zaman İfadeleri
Saat Belirtme:
- A las 8 fui al trabajo (Saat 8'de işe gittim)
- A mediodía comí (Öğlen yemek yedim)
- A la medianoche volví (Gece yarısı döndüm)
Süre Belirtme:
- Hace una hora llegué (Bir saat önce geldim)
- Hace dos días lo vi (İki gün önce onu gördüm)
- Hace mucho tiempo estudié francés (Uzun zaman önce Fransızca okudum)
🇦🇷 Buenos Aires Özel Zaman İfadeleri
Porteño Kullanımları:
- El finde = hafta sonu (çok yaygın)
- El otro día = geçenlerde
- Hace banda = uzun zaman önce (slang)
- Recién = şimdi/yeni (tam bitmiş eylemler için)
Örnekler:
- "El finde pasado fuimos a Tigre" (Geçen hafta sonu Tigre'ye gittik)
- "El otro día estuve en Recoleta" (Geçenlerde Recoleta'daydım)
- "Hace banda que no venís" (Uzun zamandır gelmiyorsun)
- "Recién llegué" (Yeni geldim)
📝 Zaman İfadesi Yerleştirme
Cümle Başında:
- Ayer trabajé hasta tarde
- La semana pasada viajamos
- El año pasado estudié italiano
Cümle Sonunda:
- Trabajé hasta tarde ayer
- Viajamos la semana pasada
- Estudié italiano el año pasado
Cümle Ortasında:
- Yo ayer no trabajé
- Nosotros la semana pasada descansamos
📖 11.5. Geçmişte Yaşanan Olayları Anlatma
Geçmiş zaman öğrendikten sonra artık hikayeler anlatabilir, deneyimlerimizi paylaşabilir ve sorular sorabiliriz.
🎬 Hikaye Anlatma Yapısı
Temel Hikaye Kalıbı:
- Zaman belirle: Ayer, la semana pasada...
- Karakterleri tanıt: yo, mi amigo, nosotros...
- Olayları sırala: primero, después, luego, finalmente...
- Sonucu belirt: fue genial, no me gustó, estuvo bueno...
Örnek Hikaye: "Ayer fui al centro con mi hermana. Primero visitamos el Obelisco, después caminamos por Florida. Comimos empanadas en un bar. Luego fuimos al Congreso. Finalmente volvimos en subte. Fue un día muy lindo."
🗣️ Deneyim Paylaşma
Tatil Anlatma:
- "El mes pasado viajé a Mendoza"
- "Estuve tres días allá"
- "Visité las bodegas"
- "Probé vinos increíbles"
- "Saqué muchas fotos"
- "Fue una experiencia genial"
İş/Okul Deneyimi:
- "Ayer tuve un examen difícil"
- "Estudié toda la noche"
- "Llegué temprano a la facultad"
- "El profesor hizo preguntas complicadas"
- "Creo que me fue bien"
❓ Geçmiş Hakkında Soru Sorma
Kişisel Sorular:
- ¿Qué hiciste ayer? (Dün ne yaptın?)
- ¿Dónde naciste? (Nerede doğdun?)
- ¿Cuándo llegaste a Buenos Aires? (Buenos Aires'e ne zaman geldin?)
- ¿Estudiaste en la universidad? (Üniversitede okudun mu?)
- ¿Trabajaste antes? (Önce çalıştın mı?)
Deneyim Soruları:
- ¿Estuviste alguna vez en Europa? (Hiç Avrupa'da bulundun mu?)
- ¿Comiste asado argentino? (Arjantin asado'su yedin mi?)
- ¿Viste algún partido en la Bombonera? (Bombonera'da hiç maç gördün mü?)
- ¿Tomaste mate alguna vez? (Hiç mate içtin mi?)
🇦🇷 Buenos Aires Yaşam Hikayeleri
Porteño Günlük Hikayeleri:
Tango Deneyimi: "El sábado pasado fui a una milonga en San Telmo. Al principio tuve miedo porque no sabía bailar bien. Pero una señora muy simpática me enseñó algunos pasos. Bailamos varios tangos. Fue mágico. Ahora quiero aprender más."
Futbol Maçı: "Ayer fuimos a ver Boca en la Bombonera. Fue mi primera vez. La hinchada cantó durante todo el partido. Boca ganó 2-1. El gol de la victoria fue en el último minuto. Toda la cancha explodió de alegría. No voy a olvidar nunca esa experiencia."
Domingo en Familia: "El domingo pasado tuvimos asado en lo de mi abuela. Llegué a las 12 del mediodía. Mi tío hizo la carne, mi prima trajo ensalada. Tomamos mate después de comer. Los chicos jugaron al fútbol en el patio. Fue un día perfecto de familia argentina."
💡 Pratik İpuçları
Bağlaçlar Kullan:
- Primero (önce), después (sonra), luego (daha sonra)
- Mientras tanto (bu sırada), finalmente (sonunda)
- También (ayrıca), además (ayrıca)
Duygularını İfade Et:
- Fue genial (harikaydı)
- Me gustó mucho (çok hoşuma gitti)
- No me gustó nada (hiç hoşuma gitmedi)
- Estuvo bueno (iyiydi)
- Fue aburrido (sıkıcıydı)
Detay Ekle:
- Zaman: "a las 3 de la tarde"
- Yer: "en el Starbucks de Palermo"
- Kişi: "con mi mejor amiga"
- Sebep: "porque era su cumpleaños"