Bölüm 10: Temel Fiiller - Günlük Aktiviteler

Arjantin İspanyolcası A0-A1 Seviyesi

---

🎯 BÖLÜM HEDEFLERİ

Bu bölümü tamamladıktan sonra:

• ✅ TENER fiilini sahiplik, yaş ve duygular için kullanabileceksin
• ✅ HACER fiilini günlük aktiviteler ve hava durumu için kullanabileceksin
• ✅ IR fiilini yer belirtme ve gelecek zaman için kullanabileceksin
• ✅ VENIR fiilini gelme hareketleri için kullanabileceksin
• ✅ Temel Imperativo (emir verme) yapısını öğreneceksin
• ✅ Vos ile bu fiilleri doğru çekimleyebileceksin
• ✅ Buenos Aires günlük rutinleri hakkında konuşabileceksin

---

🏠 10.1. TENER (Sahip Olmak) Fiili

TENER fiili İspanyolcada çok önemli bir yere sahiptir çünkü sahiplik belirtmenin yanı sıra, yaş söyleme, duygular ifade etme ve fiziksel durumları anlatma gibi birçok kullanım alanı vardır.

💪 TENER Fiili Çekimi (Vos ile)

🇦🇷 Arjantin İspanyolcasında Önemli Not: "Vos tenés" şeklindedir ve son hecede vurguludur.

🏡 Sahiplik İfadeleri

Temel Sahiplik:

• Tengo un auto rojo (Kırmızı bir arabam var)
• ¿Tenés hermanos? (Kardeşlerin var mı?)
• Ella tiene una casa grande (Onun büyük bir evi var)
• Tenemos tiempo libre (Boş zamanımız var)
• ¿Ustedes tienen mascotas? (Evcil hayvanlarınız var mı?)

Buenos Aires Örnekleri:

• "Tengo un depto en Palermo" (Palermo'da dairem var)
• "¿Tenés SUBE?" (SUBE kartın var mı?)
• "Tenemos asado los domingos" (Pazar günleri asado'muz var)

🎂 TENER ile Yaş Söyleme

İspanyolcada yaş "tener" fiili ile söylenir (Türkçe'deki gibi "olmak" değil):

Yaş Soruları (Vos ile):

• ¿Cuántos años tenés? (Kaç yaşındasın?)
• ¿Qué edad tenés? (Yaşın kaç?)
• Vos tenés mi edad (Sen benim yaşımdasın)

😋 TENER ile Duygular ve Fiziksel Durumlar

TENER fiili birçok duygu ve fiziksel durumu ifade eder:

Fiziksel Durumlar:

Duygusal Durumlar:

🇦🇷 Arjantin'de TENER ile Özel İfadeler

Buenos Aires Slangi:

• Tengo fiaca = Tembellik çekiyorum (çok yaygın)
• ¿Tenés un mango? = Bir mangon var mı? (para anlamında)
• Tengo quilombo = Kaos var (problemim var)
• Tengo onda = Havamda iyiyim (moralim yerinde)

Günlük Diyaloglar:

• A: ¿Tenés fiaca hoy?
• B: Sí, no tengo ganas de hacer nada.
• A: ¿Tenés ganas de tomar mate?
• B: Dale, siempre tengo ganas de mate.

---

🔨 10.2. HACER (Yapmak) Fiili

HACER, İspanyolcada en çok kullanılan fiillerden biridir. Düzensiz bir fiil olduğu için çekimini iyi öğrenmek önemlidir.

⚡ HACER Fiili Çekimi (Vos ile)

🇦🇷 Önemli Not: "Vos hacés" şeklinde çekimlenir, son hecede vurgu vardır.

🏃‍♂️ HACER ile Günlük Aktiviteler

Spor ve Egzersiz:

• Hago ejercicio todos los días (Her gün egzersiz yaparım)
• ¿Hacés deporte? (Spor yapar mısın?)
• Hacemos yoga los sábados (Cumartesi yoga yaparız)
• Hace natación (Yüzme yapıyor)

Ev İşleri:

❓ HACER ile Sorular

En Sık Kullanılan Soru Yapıları:

• ¿Qué hacés? = Ne yapıyorsun? (en yaygın)
• ¿Qué hace tu hermano? = Kardeşin ne yapıyor?
• ¿Hacemos algo hoy? = Bugün bir şey yapalım mı?
• ¿Qué hiciste ayer? = Dün ne yaptın?

Buenos Aires Günlük Soruları:

• ¿Qué hacés los findes? (Hafta sonları ne yaparsın?)
• ¿Hacés algo esta noche? (Bu gece bir şey yapıyor musun?)
• ¿Hacemos un asado? (Asado yapalım mı?)

☀️ HACER ile Hava Durumu

İspanyolcada hava durumu HACER fiili ile ifade edilir:

Buenos Aires Hava Konuşmaları:

• "Hace un calor bárbaro hoy" (Bugün müthiş sıcak)
• "¿Hace frío para vos?" (Sana göre soğuk mu?)
• "Siempre hace viento en la costanera" (Sahilde hep rüzgar var)

🇦🇷 Buenos Aires'te HACER Kullanımı

Porteño Özel İfadeleri:

• Hacemos un asado = Asado yapıyoruz
• ¿Hacés mate? = Mate yapıyor musun?
• Hago cola = Sıra bekliyorum
• Hacemos la previa = Ön içki yapıyoruz (parti öncesi)

Kültürel Aktiviteler:

• Hacemos tango los viernes (Cuma tango yapıyoruz)
• ¿Hacés teatro? (Tiyatro yapıyor musun?)
• Hacemos un picnic en Puerto Madero (Puerto Madero'da piknik yapıyoruz)

---

🚶‍♂️ 10.3. IR (Gitmek) Fiili

IR fiili İspanyolcada çok düzensiz bir fiildir ve hem tek başına hem de gelecek zaman oluşturmak için kullanılır.

🎯 IR Fiili Çekimi (Vos ile)

🇦🇷 Önemli Not: IR fiili vos çekiminde değişmez, "vas" olarak kalır.

📍 IR ile Yer Belirtme

Temel Konum İfadeleri:

• Voy al trabajo (İşe gidiyorum)
• ¿Vas a casa? (Eve gidiyor musun?)
• Va a la escuela (Okula gidiyor)
• Vamos al cine (Sinemaya gidiyoruz)
• Van de viaje (Seyahate gidiyorlar)

Edatlar ile Kullanım:

🔮 IR ile Gelecek Zaman

İspanyolcada yakın gelecek zamanı: IR + A + FİİL

Gelecek Planları:

• Voy a estudiar esta noche (Bu gece ders çalışacağım)
• ¿Vas a venir mañana? (Yarın gelecek misin?)
• Va a llover (Yağmur yağacak)
• Vamos a hacer un asado (Asado yapacağız)

Buenos Aires Gelecek Planları:

• Voy a ir a Palermo (Palermo'ya gideceğim)
• ¿Vas a tomar mate? (Mate içecek misin?)
• Vamos a ver a Boca (Boca'yı izlemeye gideceğiz)

🚌 Buenos Aires'te IR Kullanımı

Porteño Özel İfadeleri:

• Voy al centro = Merkeze gidiyorum
• ¿Vas a la cancha? = Stadyuma gidiyor musun?
• Vamos a Palermo = Palermo'ya gidiyoruz
• Van a la costanera = Sahil yoluna gidiyorlar

Buenos Aires Semtleri ile:

• Voy a San Telmo (San Telmo'ya gidiyorum)
• ¿Vas a Recoleta? (Recoleta'ya gidiyor musun?)
• Vamos a Villa Crick (Villa Crick'e gidiyoruz)
• Van a la Boca (La Boca'ya gidiyorlar)

🚇 Ulaşım Araçları ile IR

Buenos Aires Ulaşım Diyalogları:

• A: ¿Cómo vas al trabajo?
• B: Voy en subte, es más rápido.
• A: ¿Vas a pie hasta ahí?
• B: No, voy en colectivo.

---

🏃‍♀️ 10.4. VENIR (Gelmek) Fiili

VENIR fiili de düzensiz bir fiildir ve gelme hareketini ifade eder. IR'in tam tersi yönde bir hareketi belirtir.

↩️ VENIR Fiili Çekimi (Vos ile)

🇦🇷 Arjantin İspanyolcasında: "Vos venís" şeklinde çekimlenir, son hecede vurgu vardır.

🏠 VENIR ile Temel Kullanımlar

Gelme İfadeleri:

• Vengo de la universidad (Üniversiteden geliyorum)
• ¿Venís a mi casa? (Evime geliyor musun?)
• Viene del trabajo (İşten geliyor)
• Venimos a verte (Seni görmeye geliyoruz)
• Vienen de España (İspanya'dan geliyorlar)

Köken Belirtme:

• Vengo de Córdoba (Córdoba'dan geliyorum)
• ¿De dónde venís? (Nereden geliyorsun?)
• Mi familia viene de Italia (Ailem İtalya'dan geliyor)

🎉 VENIR ile Davetler

Davet İfadeleri:

• ¿Venís a la fiesta? (Partiye geliyor musun?)
• Vení a casa (Eve gel)
• ¿Venís al asado del domingo? (Pazar asado'suna geliyor musun?)
• Vengan cuando quieran (Ne zaman isterseniz gelin)

Buenos Aires Davet Kültürü:

• "¿Venís a tomar mate?" (Mate içmeye geliyor musun?)
• "Vení a ver el partido" (Maçı izlemeye gel)
• "¿Venís a la milonga?" (Milonga'ya geliyor musun?)

🇦🇷 Buenos Aires'te VENIR Kullanımı

Porteño İfadeleri:

• Vengo del centro = Merkezden geliyorum
• ¿Venís en subte? = Metroyla mı geliyorsun?
• Venimos de Palermo = Palermo'dan geliyoruz
• Vienen de la cancha = Stadyumdan geliyorlar

Günlük Konuşma Örnekleri:

• A: ¿De dónde venís?
• B: Vengo de la facultad, che.
• A: ¿Venís seguido por acá?
• B: Sí, vengo todas las semanas.

⏰ VENIR ile Zaman İfadeleri

Zaman Belirteçleri:

• Vengo temprano (Erken geliyorum)
• ¿Venís tarde? (Geç mi geliyorsun?)
• Viene siempre (Her zaman geliyor)
• Venimos seguido (Sık sık geliyoruz)
• Vienen de vez en cuando (Ara sıra geliyorlar)

Buenos Aires Zaman Kültürü:

• "Vengo en horario argentino" (Arjantin saatiyle geliyorum - geç)
• "¿Venís puntual?" (Zamanında mı geliyorsun?)
• "Siempre vengo tarde" (Her zaman geç gelirim)

10.5. Günlük Rutinler

Öğrendiğimiz dört temel fiili kullanarak günlük rutinlerimizi anlatabilir ve başkalarınınkini sorabiliriz.

Sabah Rutinleri

Tipik bir sabah:

• Me levanto y voy al baño (Kalkıyorum ve tuvalete gidiyorum)
• Tengo que hacer la cama (Yatağı yapmam gerekiyor)
• Vengo a la cocina y hago el desayuno (Mutfağa geliyorum ve kahvaltı yapıyorum)
• Tengo prisa, voy al trabajo (Acelem var, işe gidiyorum)

Öğle Saatleri

Öğle aktiviteleri:

• Voy a almorzar con mis compañeros (İş arkadaşlarımla öğle yemeğine gidiyorum)
• Tengo una hora libre (Bir saatim boş)
• ¿Venís a tomar un café? (Kahve içmeye geliyor musun?)
• Hago llamadas telefónicas (Telefon görüşmeleri yapıyorum)

Akşam Rutinleri

Akşam aktiviteleri:

• Vengo tarde del trabajo (İşten geç geliyorum)
• Tengo que hacer las compras (Alışveriş yapmam gerekiyor)
• Voy al gimnasio (Spor salonuna gidiyorum)
• Hago la cena (Akşam yemeği yapıyorum)

Hafta Sonu Aktiviteleri

Hafta sonu planları:

• Los sábados voy al mercado (Cumartesi pazara giderim)
• Tengo tiempo libre los domingos (Pazar günleri boş zamanım var)
• ¿Venís al parque? (Parka geliyor musun?)
• Hacemos un asado en familia (Ailece asado yaparız)

Günlük Rutin Soruları

Sık sorulan sorular:

• ¿A qué hora te levantás? (Saat kaçta kalkıyorsun?)
• ¿Qué hacés los fines de semana? (Hafta sonları ne yaparsın?)
• ¿Tenés tiempo libre hoy? (Bugün boş zamanın var mı?)
• ¿Cómo venís al trabajo? (İşe nasıl geliyorsun?)

Arjantin Kültürü ve Günlük Rutinler

Portenyoların tipik rutinleri:

Mate saatleri:

• Tengo mate por la mañana (Sabah mate içerim)
• ¿Venís a compartir un mate? (Mate paylaşmaya geliyor musun?)
• Hacemos la ronda de mate (Mate çemberini yaparız)

Yemek saatleri:

• Voy a merendar a las 5 (Saat 5'te ikindi kahvesine giderim)
• Tenemos cena tarde (Geç akşam yemeği yeriz)
• ¿Hacés algo para comer? (Yiyecek bir şey yapıyor musun?)

Sosyal aktiviteler:

• Los domingos vamos al parque (Pazar günleri parka gideriz)
• Tengo asado el sábado (Cumartesi asadom var)
• ¿Venís al cumpleaños? (Doğum gününe geliyor musun?)

Zaman İfadeleri

Rutinlerde kullanılan zaman ifadeleri:

• Todos los días (Her gün)
• Por la mañana (Sabahleyin)
• A la tarde (Öğleden sonra)
• Por la noche (Akşamleyin)
• Los fines de semana (Hafta sonları)
• Entre semana (Hafta içi)

Pratik Diyaloglar

Rutin hakkında konuşma:

Diyalog 1:

• A: ¿Qué hacés por las mañanas?
• B: Vengo temprano a la oficina y tengo reuniones.
• A: ¿Y a la tarde?
• B: Voy al gimnasio o hago compras.

Diyalog 2:

• A: ¿Tenés tiempo libre hoy?
• B: Sí, ¿por qué?
• A: ¿Venís a tomar mate a casa?
• B: ¡Dale! Voy después del trabajo.

---

📢 10.6. Imperativo: Temel Emir Verme

Bu bölümde temel emir verme şekillerini öğreneceksiniz. Imperativo, günlük hayatta çok kullanılan bir yapıdır.

📖 Imperativo Nedir?

Imperativo (emir kipi), birine bir şey yapmasını söylemek için kullanılır. Türkçe'deki "gel!", "git!", "yap!" gibi.

Arjantin'de özellikle "vos" ile imperativo çok yaygındır.

🔨 VOS ile Imperativo Yapımı

Düzenli Fiiller

-AR fiilleri: Son -r düşer, -á eklenir

• hablar → hablá (konuş!)
• caminar → caminá (yürü!)
• trabajar → trabajá (çalış!)

-ER fiilleri: Son -r düşer, -é eklenir

• comer → comé (ye!)
• correr → corré (koş!)
• volver → volvé (dön!)

-IR fiilleri: Son -r düşer, -í eklenir

• vivir → viví (yaşa!)
• venir → vení (gel!)
• salir → salí (çık!)

🇦🇷 Arjantin'de Sık Kullanılan Imperativo

Günlük Hayat Emirleri

• ¡Vení acá! - Buraya gel!
• ¡Andá despacio! - Yavaş git!
• ¡Esperá un poco! - Biraz bekle!
• ¡Mirá esto! - Şuna bak!
• ¡Escuchá bien! - İyi dinle!

Evde Kullanılan

• ¡Comé tranquilo! - Sakin ye!
• ¡Dormí bien! - İyi uyu!
• ¡Lavá los platos! - Bulaşıkları yıka!
• ¡Limpiá tu cuarto! - Odanı temizle!

💬 Kibarca Emir Verme

"Por favor" ile

• Vení por favor - Lütfen gel
• Esperá por favor - Lütfen bekle
• Ayudáme por favor - Lütfen yardım et

Soru şeklinde

• ¿Podés venir? - Gelebilir misin?
• ¿Me ayudás? - Bana yardım eder misin?
• ¿Esperás un momento? - Bir dakika bekler misin?

🗣️ Imperativo Diyalogları

Diyalog 1: Arkadaş Arasında

• A: "¡Vení a casa!"
• B: "¿Ahora?"
• A: "Sí, traé mate también"

Diyalog 2: Aile İçinde

• Madre: "¡Lavá las manos!"
• Hijo: "Ya vengo, mamá"
• Madre: "¡Apuráte que ya está la comida!"

⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Vos imperativo, tú imperativo'dan farklıdır
2. Her zaman aksan işareti vardır (hablá, comé, viví)
3. Çok doğrudan olabilir, nazik olmak için "por favor" ekleyin

🏠 Buenos Aires Sokak İfadeleri

• ¡Dale! - Hadi!/Tamam! (genel onay)
• ¡Pará! - Dur!
• ¡Cuidáte! - Kendine dikkat et!
• ¡Portáte bien! - Uslu ol!
• ¡Sacá una foto! - Fotoğraf çek!